Слова "гімн" паходзіць ад грэцкага "гумнос", што азначае "сьвяточная песьнь". Ці новы дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь будзе сьвяточнай песьняй, пакідаю для ацэнкі музыкаведаў, літаратараў і гісторыкаў.

Кожны дзяржаўны гімн павінен быць дарагім і супольным усяму народу. Разам са сьцягам і сымболікай ён павінен лучыць усе нацыянальныя, можна сказаць, сьвятыя ідэалы й зьядноваць народ. На вялікі жаль, уведзеная сымболтіка і сьцяг у Беларусі не зьядналі народ, а раскалолі. А як будзе з гімнам, і перад усяго зь ягоным і словамі, пабачым у будучыні.

На дзяржаўны гімн было некалькі прапановаў, як "Магутны Божа...", "Пагоня" М. Багдановіча, "Мы выйдзем шчыльным і радамі...", былы гімн БССР ды іншыя. Як можна было спадзявацца, першыя тры ў сёньняшняй Беларусі ня мелі шанцаў на выбар. За аснову ўзялі стары гiмн БССР, гэта значыць, прынялі ягоную музыку, але са зьмененымі словамі.

Аўтар гэтага артыкула добра разумее, што ў Беларусі ёсьць людзі, якім не падабаецца гімн "Мы выйдзем шчыльнымі радамі...". Але ў Беларусі ёсьць шмат людзей, якія нявінна пацярпелі ад камуністычнага рэжыму. І для іх музыка гімна БССР, нават са зьмененымі словамі, таксама непрымальная. Дык якім павінна было быць выйсьце? Найлепш было-б напісаць зусім новы гімн, з новаю музыкай і з новымі словамі. У Беларусі ёсьць здольныя кампазытары й добрыя паэты. Такі гімн быў-бы прыняты большасьцю, і адпала-б патрэба мяняць яго ў будучым, як гэта ўжо рабілі з Канстытуцыяй.

Музыку для гімну БССР напісаў Несьцер Сакалоўскі, а словы Міхась Клімковіч. У цяперашнім гімне музыка ёсьць, як ўжо ўспомніў, Н. Сакалоўскага, а словы М. Клімковіча і У. Карызны.

Варта хаця-б коратка спыніцца на тэксьце новага гімну і параўнаць яго з тэкстам гімну БССР. У новым няма такіх пярлінаў як "братняя Русь", "імяні Леніна", "партыі слава", "мужнай сям'і", "шчасьця працоўных", "сьцяг камунізму" і г. д. Але ёсьць усё-ж такі шмат словаў, якія напамінаюць старыя савецкія часы. Вось некаторыя зь іх: "братэрскі саюз", "разам з братамі", "дружба нородаў", "сьцяг пераможны" і т. п.

У прыпеве новага гімну ёсьць словы "слаўся народаў братэрскі саюз". Дык аб якім саюзе, ды яшчэ братэрскім пішуць аўтары гімну? Гэта мае быць дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь, а ня нейкага незразумелага саюзу! У гімне БССР былі падобныя словы, а менавіта, "у братнім саюзе, у мужнай сям'і". Каб паказаць падабенства гімнаў БССР і РБ, прывяду поўнасьцю пятую страфу абодвых гімнаў.

Гімн БССР

Дружба народаў - сіла народаў К шчасьцю працоўных сонечны шлях, Горда-ж узьвіся ў сьветлыя высі, Сьцяг камунізму - радасьці сьцяг!

Гімн Рэспублікі Беларусь

Дружба народаў - сіла народаў - Наш запаветны, сонечны шлях, Горда-ж зьвіся ў ясныя высі, Сьцяг пераможны - радасьці сьцяг!

Як відаць з пададзенага, абедзьве страфы вельмі падобныя. Зьмянілі толькі чатыры словы, якія я падкрэсьліў.

У старым і новым гімне ўспамінаюцца "дружба народаў". Дружба народаў у СССР была, а ў некаторых постсавецкіх краінах і па сягоньняшні дзень застаецца мітам. Якая была і ёсьць дружба паміж, скажам, расейцамі й чэчэнцамі, армянамі й азэрбайджанцамі, абхазамі й грузінамі? Гэты сьпіс далёка ня поўны.

А як-жа з дружбай народаў у Беларусі? Сяброўства, братэрства і дружба павінны быць абодвабаковымі. Беларусы жывуць і хочуць жыць у згодзе з усімі сваімі суседзямі. Але ці ўсе нашыя суседзі паважаюць і шануюць беларусаў? Адказ просты: НЕ! Сярод нашых суседзяў ёсьць такія, якія высьмейваюць нашую мову ды нават ня хочуць прызнаваць нас як асобную нацыю, асобны народ. Дык дзе ёсьць тая мітычная дружба народаў, пра якую сьпяваецца ў гімне? Аб аднабаковай дружбе лепш маўчаць, каб менш з нас сьмяяліся. Трэба памятаць, што такая дружба ня ёсьць дружбаю ўвогуле.

Прашу таксама зьвярнуць увагу на замену словаў "сьцяг камунізму" на "сьцяг пераможны". На першы погляд усё выглядае добра, па-новаму. Але запраўды ня ёсьць добра, бо цяперашні "сьцяг пераможны" ня ёсьць нічым іншым як старым камуністычным сьцягам!

Такая замена словаў ня што іншае як эўфамізм - замена няёмкага слова на больш ёмкае ў цяперашніх абставінах. Але гэтыя замены ня зьменьваюць сапра ўдных рэчаў.